Vô sinh ở phụ nữ là một vấn đề sức khỏe đáng lo ngại, ảnh hưởng sâu sắc đến hạnh phúc gia đình và tinh thần của người trong cuộc. Để giải quyết vấn đề này, việc hiểu rõ nguyên nhân gây vô sinh là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về các nguyên nhân khiến phụ nữ vô sinh, từ đó có cái nhìn đầy đủ hơn để phòng ngừa và tìm ra giải pháp phù hợp.
Vô sinh là gì? Khi nào cần quan tâm?
Vô sinh được định nghĩa là tình trạng không thể thụ thai sau 12 tháng quan hệ tình dục đều đặn mà không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào. Đối với phụ nữ trên 35 tuổi, khoảng thời gian này rút ngắn xuống còn 6 tháng.
Phân loại vô sinh ở phụ nữ
Vô sinh nguyên phát: Chưa từng mang thai lần nào.
Vô sinh thứ phát: Đã từng mang thai nhưng không thể có con lại.
Nguyên nhân khiến phụ nữ vô sinh
Rối loạn rụng trứng
Rối loạn rụng trứng là nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh ở phụ nữ. Khi trứng không rụng hoặc rụng không đều, việc thụ thai sẽ gặp khó khăn.
Nguyên nhân gây rối loạn rụng trứng
Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS): Là tình trạng mất cân bằng nội tiết tố khiến trứng không phát triển hoặc không rụng đúng chu kỳ.
Rối loạn hormone tuyến yên hoặc tuyến giáp: Ảnh hưởng đến việc sản xuất hormone cần thiết cho quá trình rụng trứng.
Suy buồng trứng sớm (POI): Buồng trứng ngừng hoạt động trước tuổi 40, gây mất khả năng rụng trứng.
Tổn thương ống dẫn trứng
Ống dẫn trứng bị tổn thương hoặc tắc nghẽn làm ngăn cản trứng và tinh trùng gặp nhau, từ đó không thể thụ thai.
Nguyên nhân gây tổn thương ống dẫn trứng
Viêm vùng chậu (PID): Thường do nhiễm khuẩn lây qua đường tình dục như chlamydia hoặc lậu.
Phẫu thuật vùng bụng hoặc vùng chậu: Có thể để lại sẹo hoặc gây dính ở ống dẫn trứng.
Mang thai ngoài tử cung: Gây tổn thương hoặc hỏng ống dẫn trứng.
Lạc nội mạc tử cung
Lạc nội mạc tử cung xảy ra khi các mô tương tự lớp niêm mạc tử cung phát triển bên ngoài tử cung, thường ở buồng trứng, ống dẫn trứng hoặc các khu vực khác trong vùng chậu.
Tác động đến khả năng sinh sản
Làm cản trở chức năng của buồng trứng, tử cung hoặc ống dẫn trứng.
Tăng nguy cơ viêm nhiễm và hình thành mô sẹo, gây cản trở quá trình thụ thai.
Bất thường tử cung
Tử cung là nơi trứng đã thụ tinh làm tổ và phát triển thành thai nhi. Bất kỳ bất thường nào về cấu trúc hoặc chức năng tử cung đều có thể gây vô sinh.
Một số bất thường tử cung phổ biến
U xơ tử cung: Các khối u lành tính trong tử cung có thể làm thay đổi hình dạng tử cung hoặc cản trở sự làm tổ của phôi.
Polyp nội mạc tử cung: Các khối u nhỏ phát triển trên lớp niêm mạc tử cung.
Dị dạng tử cung bẩm sinh: Như tử cung đôi, tử cung hai sừng.
Dính buồng tử cung (hội chứng Asherman): Do hậu quả của nạo phá thai hoặc phẫu thuật tử cung.
Yếu tố liên quan đến tuổi tác
Khả năng sinh sản của phụ nữ giảm đáng kể sau tuổi 35 do:
- Suy giảm số lượng và chất lượng trứng.
- Nguy cơ rối loạn nhiễm sắc thể cao hơn, dẫn đến khó thụ thai hoặc sảy thai.
Rối loạn miễn dịch
Một số phụ nữ có hệ miễn dịch phản ứng bất thường, tự tấn công tinh trùng hoặc phôi thai, gây khó khăn trong việc thụ thai và mang thai.
Nguyên nhân từ lối sống và môi trường
Hút thuốc lá: Gây tổn thương buồng trứng và làm giảm số lượng trứng.
Rượu bia: Làm suy giảm hormone sinh sản.
Thừa cân hoặc thiếu cân: Ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt và quá trình rụng trứng.
Stress kéo dài: Gây rối loạn nội tiết tố và ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản.
Tiếp xúc với hóa chất độc hại: Như thuốc trừ sâu, kim loại nặng.
Chẩn đoán và điều trị vô sinh ở phụ nữ
Chẩn đoán vô sinh
Khám phụ khoa: Đánh giá cấu trúc tử cung, buồng trứng, ống dẫn trứng.
Xét nghiệm hormone: Để kiểm tra chức năng buồng trứng và tuyến yên.
Siêu âm và chụp X-quang: Xác định bất thường ở tử cung hoặc ống dẫn trứng.
Nội soi ổ bụng: Đánh giá chi tiết về tình trạng lạc nội mạc tử cung hoặc dính vùng chậu.
Điều trị vô sinh
Điều chỉnh lối sống: Ăn uống lành mạnh, tập thể dục và giảm stress.
Dùng thuốc kích thích rụng trứng: Clomiphene Citrate, Gonadotropin.
Phẫu thuật: Điều trị lạc nội mạc tử cung, thông ống dẫn trứng bị tắc, loại bỏ u xơ tử cung.
Hỗ trợ sinh sản: Thụ tinh nhân tạo (IUI), thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).
Phòng ngừa vô sinh ở phụ nữ
Khám sức khỏe định kỳ: Phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh lý phụ khoa.
Quan hệ tình dục an toàn: Tránh các bệnh lây qua đường tình dục.
Giữ cân nặng hợp lý: Kiểm soát chế độ ăn uống và tập thể dục đều đặn.
Hạn chế tiếp xúc với hóa chất độc hại: Sử dụng các sản phẩm an toàn cho sức khỏe.
Tránh trì hoãn việc sinh con quá lâu: Hiểu rõ rằng tuổi tác ảnh hưởng lớn đến khả năng sinh sản.
Xem thêm: Thuốc bổ trứng: Hiểu đúng để tăng cường sức khỏe sinh sản
Kết luận
Vô sinh ở phụ nữ là một vấn đề phức tạp và có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của y học hiện đại, việc chẩn đoán và điều trị vô sinh đã trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Chữa hiếm muộn vô sinh cho rằng hiểu rõ nguyên nhân là bước đầu tiên để bạn có thể tìm ra hướng đi đúng đắn và mang lại hy vọng cho hành trình làm mẹ.
Hãy nhớ rằng, bạn không đơn độc trong hành trình này. Hãy tìm đến các chuyên gia y tế để nhận được sự hỗ trợ và tư vấn tốt nhất.
